Regelmatig bereikt ons de vraag ‘hoe ontwikkelt de freelance markt zich?’. De achterliggende vraag die de vraagsteller meestal heeft, is ‘hoe groot zijn mijn kansen op een mooie opdracht?’, want dat is voor hem veel interessanter.

Het antwoord is, dat deze vraag niet eenvoudig te beantwoorden is. Volgens mij komt de kans op een opdracht namelijk voort uit een mix van persoonlijke factoren: de kwaliteit van je netwerk, je concurrentie en de (lokale) economie. De economie vormt dus maar een element hierin. Zelf heb ik bijvoorbeeld als interim recruitmentmanager, tussen 2007 en 2017, maar één week zonder opdracht gezeten en ieder jaar meer voltijds uren kunnen declareren. En mijn bedrijf HRK heeft op dit moment – wellicht tegen de stroom in – meer aanvragen dan ooit.

Toch blijft het begin van het jaar een mooi moment om even terug én vooruit te kijken. En dan zeg ik: we zijn wel over het hoogtepunt heen, denk ik, of anders geformuleerd: gekker dan in 2019 zal het in 2020 niet worden!

Betekent dit dat we problematische tijden tegemoet gaan en dat alle freelancers straks zonder opdracht komen te zitten? Nee, dat denk ik zeker niet. Zal deze tak van sport uitdagender worden? Absoluut!

Ik zal eerst een aantal risico’s aangeven.

de economie zal in 2020 stagneren

In de Nederlandse economie daalt het aantal uitzenduren al maanden op rij en het CBS heeft een negatieve outlook voor het economisch klimaat. Zo zag de uitzendbranche de omzet met 4% dalen in 2019. Uitzenden is (was) een betrouwbare voorspeller van de economie, dus dat belooft niet heel veel goeds.

de markt vraagt om betere recruiters

De recruiter die denkt dat hij of zij zich met een beetje ervaring of een kleine kennisvoorsprong wel in een opdracht bluft, zal steeds vaker achter het net vissen. De recruitmentkennis bij opdrachtgevers stijgt snel en er komen steeds meer effectieve en gebruiksvriendelijke instrumenten die taken van recruiters overnemen. Een interim recruiter is niet altijd meer de beste oplossing voor een recruitmentprobleem.

er zijn heel veel freelance recruiters

Nederland is kampioen freelancen. Wekelijks spreken wij recruiters die zelfstandig willen gaan werken. Freelance kan een mooie stap zijn in je loopbaan, met leuke projecten en een opmaat naar volledig ondernemerschap. Maar veel recruiters zien vooral de voordelen freelancen (vrijheid, leuker werk, meer verdienen) zonder goed na te denken over de eisen die interim werk aan je stelt of  hun eigen toegevoegde waarde. Opdrachtgevers zijn kritisch en meer volwassen zijn geworden in het inhuren van zzp’ers. Er  is meer roulatie op opdrachten en de concurrentie van andere freelancers op opdrachten is stevig.

er waren nog nooit zoveel vacatures, maar…

We hebben een historisch lage werkeloosheid en December had een recordaantal van 250.000 vacatures. Veel organisaties zijn blijkbaar nog niet op volledige oorlogssterkte en werken de recruitmentschade van 2018 en 2019 weg. In 2020 komen we hiermee nog weg, maar ik maak me serieus zorgen over wat er in 2021 gebeurt in de bestuurskamers als vacatures terug gaan lopen. Freelancers in arbeidsbemiddeling zijn als meest flexibele schil dubbel kwetsbaar voor een CEO die opdracht geeft om vacatures te bevriezen en kosten te besparen.

Maar voordat iedereen gaat somberen; ik zie zeker ook kansen.

recruitment staat op de kaart

Recruitment is prominenter, breder en complexer geworden. Recruiters met een onderscheidende expertise op bijvoorbeeld het snijvlak marketing, social media en recruitment of Total Talent Management (bemiddeling voor zowel vaste als flexibele rollen) krijgen de komende jaren meer kansen. En, omdat de impact van het niet kunnen aantrekken van mensen nog nooit zo urgent gevoeld is, biedt dat kansen voor professionals die kunnen leveren.

de freelancer als alternatief voor een bureau

Opdrachtgevers maken een calculatie; de freelancer die twee hires van profiel xxx realiseert is goedkoper dan een bureau. Wat die xxx is kan je zelf invullen, maar je snapt dat het meestal de zeer moeilijke rollen zijn die organisatie zelf niet kan invullen. Als je de doelstelling niet haalt eindigt je inzet. Deze freelancer is dus een keiharde concurrent voor het externe bureau.

freelancers zijn onmisbaar geworden

Het aantal zzp’ers is inmiddels zo groot, dat deze groep onderdeel moet gaan uitmaken van de vaste HR mix. In 2010 waren er zo’n 100.000 zzp’ers actief en dit aantal is de afgelopen tien jaar vertienvoudigd naar meer dan 1,3 miljoen. Freelancers vormen daarmee een niet meer te negeren groep van professionals waar recruitmentmanagers rekening mee moeten houden. Het past blijkbaar binnen de moderne arbeidsverhoudingen, waarbij dienstverbanden korter en losser worden.

dus…

om antwoord te geven op de vraag wat jouw kansen zijn: dat kan ik niet voorspellen. Ik waarschuwde al dat op die vraag geen eenvoudig antwoord mogelijk is. Maar als je zzp’er bent of wil worden: doe het gewoon. Ga ervoor en geniet van de impact die je kunt maken. De markt biedt namelijk altijd ruimte aan ondernemende professionals die zich onderscheiden door toevoegde waarde te bieden en zichzelf en het vak serieus nemen.